Το τραύμα και η Αντιμετώπιση του
Το τραύμα και η Αντιμετώπιση του...
Το παρών άρθρο θα ασχοληθεί με τα πολλαπλά τραύματα που συσσωρεύονται στον ανθρώπινο ψυχισμό μέσα από την κοινωνική αλληλεπίδραση με τα σημαντικά πρόσωπα αναφοράς και συνδιαλλαγής ,υπό το πρίσμα μια δυναμικά εξελισσόμενης προσωπικότητας που δρα και δέχεται ερεθίσματα από τους άλλους και διαμορφώνεται στη πορεία της ζωής ως ένα δομημένο ή αδόμητο ψυχικό όργανο.
Η ένταση των τραυμάτων που δεχόμαστε κατά τη διάρκεια της δυναμικής μας αλληλεπίδραση με άλλα σημαντικά πρόσωπα, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη διαμόρφωση της προσωπικότητας μας.
Η Θεωρία των σχημάτων(Young J. E. , Kiosko J. S. & Weishaar M. E, 2006) πρεσβεύει ότι τα τραύματα αυτά είναι στην ουσία ανικανοποίητες ανάγκες που ποτέ δεν καλύφθηκαν, ειδικότερα στα πρώιμα παιδικά χρόνια κυρίως από τα πρόσωπα ανατροφής, τους γονείς. Αυτά τα ψυχικά τραύματα εκδηλώνονται στην ενήλικη ζωή ως σχηματικές περιοχές στο ψυχισμό μας, δηλαδή ως βαθύτερα αναπτυξιακά τραύματα και εκδηλώνονται με λανθασμένες πεποιθήσεις για τη ζωή , τον εαυτό μας και τους άλλους καθώς και ως δυσλειτουργικές συμπεριφορές και δυσφορικό συναίσθημα. Αυτός ο φαύλος κύκλος οδηγεί πολλές φορές τη προσωπικότητα σε αδιέξοδο και διαταράσσει την ομαλή συνδιαλλαγή με τον εαυτό και τον κόσμο. Η αυτό εκπλήρωση είναι αδύνατη, ο εαυτός κατακερματισμένος και πολλές φορές μη δομημένος . Ως αποτέλεσμα το άτομο δυσκολεύεται να εκφραστεί ομαλά και αποτελεσματικά στη πορεία της ζωής του αλλά και να εκπληρώσει το δυναμικό του.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα Lawrence E. Hedges του βιβλίου ‘’Facing our cumulative developmental Trauma,2015’’ εξαιτίας των πολλαπλών συσσωρευμένων σχεσιακών τραυμάτων δημιουργούνται τρία βασικά επίπεδα εαυτού. Ο καλός πραγματικός εαυτός, ο κακός δυσλειτουργικός εαυτός και ο εαυτός που δεν είναι σε κανένα συντονισμό με τους άλλους δύο δηλαδή ο μη εαυτός. Αυτοί οι τρείς εαυτοί πολλές φορές έρχονται σε σύγκρουση ο ένας με τον άλλον ενώ κάποιες φορές μπορεί να εμφανίζεται ο ένας η άλλος ανάλογα με τις συνθήκες και τα άτομα συνδιαλλαγής. Επίσης μέσα από το τραύμα και τις βιώσες εμπειρίες προκύπτουν αναρίθμητοι πιθανοί εαυτοί οι οποίοι εμφανίζονται ανάλογα σε διαφορετικά σχεσιακά πλαίσια. Αυτή η ποικιλία και δυνατότητα που έχει ο καθένας από εμάς πολλές φορές προκαλεί έντονο υπαρξιακό άγχος καθώς το άτομο αδυνατεί να συγχρονίσει όλους αυτούς του πολλαπλούς και πολλές φορές αντιφατικούς εαυτούς. Οι σημαντικοί άλλοι και τα πρόσωπα αλληλεπίδρασης λειτουργούν πολλές φορές ως καθρέφτης αυτών των πολλαπλών δυνατών εαυτών, διατελώντας μια αντικατορπριστική λειτουργία
Επίσης σύμφωνα με αυτή τη θεωρία τα τραύματα διαχωρίζονται σε πρωτογενή και δευτερογενή. Τα πρωτογενή προέρχονται από τα σχήματα και από τις ανάγκες που δεν ικανοποιήθηκαν στη πρώιμη παιδική ηλικία ενώ τα δευτερογενή λειτουργούν ως ενεργοποιητές των πρωτογενών και προκύπτουν στη συνέχεια του αλληλεπιδραστικού μας βίου.
Μία μη προσαρμοστική στρατηγική του ατόμου σε αυτή τη κατάσταση είναι η ανάπτυξη μιας θυματοποιημένης ευάλωτης πλευράς που αδυνατεί να λάβει δράση και να νοηματοδοτήσει αυτές τις εμπειρίες. Το άτομο παθητικοποιείται και παίρνει συχνά το ρόλο του ανήμπορου και αδύναμου θύματος κατά τη διάρκεια της ζωής του . Αυτή η παθητική δύστονη με το ενεργητικό εγώ στάση δεν βοηθά το άτομο να εξελιχθεί και βιώσει την επουλωτική δύναμη διάφορων εμπειριών που βιώνει. Ερμηνεύοντας τα τραύματα κατά αυτόν τον τρόπο το άτομο ατονεί, φθίνει και οδηγείται στην αυτοτιμωρία βιώνοντας ξανά τα ίδια τραύματα και πολλές φορές αναζητά και έλκει τα άτομα που θα τον κάνουν να αισθανθεί έτσι καθώς και τις καταστάσεις που θα τον εγκλωβίσουν. Έτσι αισθάνεται ανελεύθερο και έρμαιο της πολυπλοκότητας της ζωής και του κόσμου ο οποίος φυσικά βιώνεται ως απειλητικός και ανασφαλής.
Το μυστικό της προσωπικής μας ελευθερίας είναι να αισθανθούμε ενεργητικοί διαμορφωτές της ζωής μας και ως ενήλικες να αναλάβουμε την ευθύνη της προσωπικής μας υποδούλωσης χωρίς να αναζητάμε συνεχώς θύτες. Με την ανακατασκευή και την αναπροσαρμογή του εαυτού μας σε μια δεδομένη χρονική στιγμή μπορούμε να βγούμε από τον σχηματικό φαύλο κύκλο και να αντιμετωπίσουμε τα τραύματα δίνοντας τους μια διαφορετική ερμηνεία
Ένας άλλος τρόπος απελευθέρωσης από τα τραύματα που μας δημιουργούν οι σχέσεις και τα περιβάλλοντα στα οποία αναπτυσσόμαστε είναι η ενεργή αποδοχή της διαφορετικότητας των ανθρώπινων οντοτήτων. Αν καταφέρουμε να φύγουμε από την εγωιστική παγίδα της δικής μας πραγματικότητας και ανοιχτούμε στη πολλαπλότητα των πραγματικοτήτων και θεωριών θα καταπολεμήσουμε πιο εύκολα το τραύμα.
Νίκη